6 CÁCH KIỂM TRA MÁ PHANH Ô TÔ ĐƠN GIẢN TẠI NHÀ

Cách kiểm tra má phanh ô tô là bước quan trọng giúp bạn chủ động phát hiện sớm các dấu hiệu hư hỏng, từ đó đảm bảo an toàn trong quá trình sử dụng xe. Việc kiểm tra má phanh không nhất thiết phải đến garage, bạn hoàn toàn có thể tự thực hiện tại nhà nếu nắm rõ các bước cơ bản. Trong bài viết này, Llumar sẽ chia sẻ 6 cách kiểm tra má phanh ô tô đơn giản tại nhà, giúp bạn theo dõi tình trạng má phanh hiệu quả và đảm bảo chiếc xe luôn vận hành an toàn.

Má phanh ô tô là gì?

Má phanh ô tô (hay còn gọi là bố thắng) là bộ phận quan trọng trong hệ thống phanh, có nhiệm vụ tạo ma sát với đĩa phanh hoặc tang trống để làm chậm hoặc dừng chuyển động của bánh xe. Khi người lái đạp phanh, lực từ bàn đạp sẽ được truyền qua hệ thống thủy lực đến má phanh, khiến chúng ép vào bề mặt quay và tạo ra lực hãm cần thiết.

Tùy vào loại xe và hệ thống phanh sử dụng, má phanh có thể thuộc một trong hai loại chính:

• Má phanh đĩa (disc brake pad): Thường được sử dụng ở bánh trước hoặc cả bốn bánh trên các dòng xe hiện đại. Khi đạp phanh, má phanh ép vào đĩa phanh để tạo ma sát.
• Má phanh tang trống (drum brake shoe): Thường dùng ở bánh sau của một số xe phổ thông. Khi phanh, má phanh sẽ ép vào mặt trong của trống phanh để làm xe chậm lại.

Theo thời gian, lớp ma sát trên má phanh sẽ bị mài mòn do quá trình sử dụng. Nếu không kiểm tra và thay thế kịp thời, má phanh mòn có thể dẫn đến giảm hiệu quả phanh, gây nguy hiểm khi lái xe, thậm chí làm hư hại đĩa phanh hoặc các bộ phận liên quan.

Vì vậy, việc hiểu rõ má phanh là gì và thường xuyên kiểm tra tình trạng má phanh là điều cần thiết để đảm bảo an toàn cho người lái và hành khách trên xe.

Cách kiểm tra má phanh ô tô qua dấu hiệu nhận biết

Bên cạnh việc kiểm tra định kỳ, bạn nên chủ động kiểm tra má phanh nếu thấy một trong các dấu hiệu sau:

• Phanh phát ra tiếng kêu lạ

Tiếng ken két hoặc rít lớn khi đạp phanh là dấu hiệu phổ biến cho thấy má phanh đã mòn, cần được kiểm tra ngay.

• Phanh kém hiệu quả

Xe mất nhiều thời gian để dừng lại, phải đạp phanh mạnh hơn bình thường – đây là dấu hiệu má phanh đã mòn hoặc chai cứng.

• Rung lắc khi phanh

Nếu vô-lăng hoặc bàn đạp phanh rung nhẹ khi phanh, có thể đĩa phanh bị cong hoặc má phanh mòn không đều.

• Bàn đạp phanh bất thường

Chân phanh quá mềm hoặc quá cứng đều là dấu hiệu hệ thống phanh – trong đó có thể gồm cả má phanh – đang gặp vấn đề.

• Đèn cảnh báo phanh sáng

Một số xe có cảm biến báo mòn má phanh, nếu đèn cảnh báo trên bảng điều khiển sáng, bạn nên kiểm tra sớm.

• Xe đã đi nhiều km

Má phanh nên được kiểm tra sau mỗi 20.000 – 30.000 km. Nếu bạn thường xuyên phanh gấp, đi đường đèo dốc hay đô thị, cần kiểm tra sớm hơn.

6 cách kiểm tra má phanh ô tô đơn giản tại nhà

Dưới đây là 6 cách kiểm tra má phanh ô tô đơn giản mà bạn hoàn toàn có thể thực hiện tại nhà:

1. Cách kiểm tra má phanh ô tô bằng đèn báo ABS 

Đèn báo ABS (Anti-lock Braking System – hệ thống chống bó cứng phanh) trên bảng đồng hồ là tín hiệu đầu tiên bạn cần chú ý. Nếu đèn này bật sáng liên tục trong khi xe đang vận hành bình thường, đó là dấu hiệu cho thấy hệ thống phanh, cảm biến ABS hoặc má phanh có thể đang gặp vấn đề.

Lưu ý: Nếu đèn ABS chỉ sáng khi bật khóa và tắt đi sau vài giây thì đây là hiện tượng bình thường.

2. Kiểm tra hệ thống phanh xe ô tô bằng cách đạp thử chân phanh trước khi nổ máy

Trước khi khởi động xe, hãy đạp thử bàn đạp phanh vài lần. Nếu chân phanh có cảm giác “chìm”, mềm bất thường hoặc không có lực phản hồi, có thể hệ thống phanh đang có không khí trong đường dẫn, má phanh mòn hoặc thiếu dầu phanh. Đây là cách kiểm tra cảm giác phanh cơ bản nhưng hiệu quả.

3. Kiểm tra hệ thống phanh xe ô tô bằng cách nghe tiếng phanh

Khi lái xe, nếu bạn nghe thấy tiếng rít, ken két hoặc âm thanh kim loại khi phanh, có khả năng má phanh đã mòn hoặc có vật lạ mắc vào hệ thống phanh. Một số loại má phanh có thanh kim loại cảnh báo – sẽ tạo ra tiếng kêu khi đến ngưỡng mòn, cảnh báo cần thay mới.

4. Kiểm tra hệ thống phanh xe ô tô bằng cách kiểm tra má phanh

Bạn có thể kiểm tra trực tiếp độ mòn của má phanh bằng mắt thường nếu mâm bánh có khe hở. Lớp bố phanh (lớp ma sát) nên còn tối thiểu 3–5mm. Nếu lớp này gần như không còn, cần thay ngay để tránh ảnh hưởng đến đĩa phanh và hiệu quả phanh.

Gợi ý: Nếu có dụng cụ hỗ trợ (như đèn pin, kích nâng bánh), bạn có thể kiểm tra kỹ hơn từ phía sau mâm bánh.

5. Cách kiểm tra má phanh ô tô bằng rà láng đĩa phanh

Rà láng đĩa phanh là thao tác đưa má phanh tiếp xúc nhẹ với đĩa trong lúc xe đang chạy chậm. Nếu cảm nhận được sự rung, giật hoặc xe bị lệch hướng khi phanh nhẹ, có thể đĩa phanh đã bị cong, xước hoặc má phanh không đều. Đây là dấu hiệu cho thấy hệ thống phanh cần được kiểm tra kỹ hơn tại garage.

6. Kiểm tra hệ thống phanh xe ô tô bằng cách kiểm tra dầu phanh

Dầu phanh đóng vai trò truyền lực từ bàn đạp đến hệ thống phanh. Bạn có thể mở nắp capo và kiểm tra bình chứa dầu phanh (ký hiệu thường là DOT3, DOT4…). Nếu dầu xuống thấp dưới mức MIN, có thể do má phanh mòn hoặc rò rỉ trong hệ thống. Ngoài ra, dầu bị đổi màu (sẫm hoặc đen) cũng cần thay để tránh giảm hiệu suất phanh.

Trên đây là 6 cách kiểm tra má phanh ô tô đơn giản giúp bạn kiểm tra má phanh và hệ thống phanh ô tô tại nhà. Dù là tài xế mới hay đã có kinh nghiệm, bạn cũng nên thực hiện định kỳ để phát hiện kịp thời những bất thường, đảm bảo an toàn tối đa cho mọi hành trình.

Cách kiểm tra má phanh ô tô an toàn tại nhà – Những lưu ý cần nhớ

Cách kiểm tra má phanh ô tô tại nhà là việc làm cần thiết và tiết kiệm chi phí, tuy nhiên để đảm bảo an toàn trong quá trình thực hiện, bạn cần lưu ý một số điểm quan trọng sau:

• Kiểm tra trong điều kiện mặt phẳng, đảm bảo xe không di chuyển

Trước khi bắt đầu, hãy đỗ xe trên mặt phẳng, kéo phanh tay và chèn bánh xe (nếu cần) để xe đứng yên hoàn toàn. Tránh kiểm tra má phanh ở những nơi nghiêng, trơn trượt hoặc thiếu ánh sáng vì dễ gây nguy hiểm.

• Không thực hiện kiểm tra ngay sau khi lái xe

Sau khi vận hành, hệ thống phanh thường rất nóng do ma sát sinh nhiệt. Việc kiểm tra ngay có thể gây bỏng hoặc ảnh hưởng đến phán đoán khi chạm vào các chi tiết. Hãy chờ ít nhất 30 phút để hệ thống nguội hoàn toàn trước khi bắt đầu kiểm tra.

• Sử dụng đèn pin và găng tay khi kiểm tra

Một chiếc đèn pin nhỏ sẽ giúp bạn quan sát rõ phần má phanh qua khe bánh hoặc từ phía dưới gầm xe. Ngoài ra, nên đeo găng tay để tránh tiếp xúc trực tiếp với bụi phanh – một loại bụi có thể chứa các hạt kim loại hoặc vật liệu độc hại.

• Không tự tháo rời cụm phanh nếu không có chuyên môn

Má phanh là bộ phận liên kết chặt chẽ với nhiều chi tiết khác như cùm phanh, piston, ống dẫn dầu… Việc tháo lắp sai cách có thể gây hỏng hóc hoặc ảnh hưởng đến hiệu quả phanh sau khi lắp lại. Nếu cần tháo để kiểm tra chi tiết, nên nhờ đến kỹ thuật viên có kinh nghiệm.

• Chỉ kiểm tra má phanh khi có kiến thức cơ bản về hệ thống phanh

Việc tự kiểm tra sẽ hiệu quả nhất khi bạn hiểu được cấu tạo và nguyên lý hoạt động của hệ thống phanh. Nếu không chắc chắn về vị trí má phanh hoặc cách nhận biết độ mòn, tốt hơn hết hãy đến garage uy tín để được hỗ trợ chuyên nghiệp.

• Ghi chú lại kết quả kiểm tra để theo dõi định kỳ

Sau mỗi lần kiểm tra, bạn nên ghi lại tình trạng má phanh (dày/mòn bao nhiêu mm, có tiếng kêu không, cảm giác khi phanh…), từ đó xây dựng lịch bảo dưỡng phù hợp và biết được thời điểm thay thế hợp lý.

Cách kiểm tra má phanh ô tô tại nhà là hoàn toàn khả thi nếu bạn thực hiện đúng cách và có sự chuẩn bị cẩn thận. 

Cách thay má phanh ô tô

Việc thay má phanh đúng cách không chỉ giúp đảm bảo hiệu suất phanh tối ưu mà còn góp phần kéo dài tuổi thọ của hệ thống phanh. Dưới đây là quy trình các bước cơ bản để thay má phanh ô tô tại nhà:

1. Chuẩn bị dụng cụ và vật tư cần thiết

Trước tiên, bạn cần chuẩn bị đầy đủ dụng cụ như:

• Cờ lê, mỏ lết, cờ lê đầu trượt
• Kích nâng xe (con đội)
• Dụng cụ nén piston phanh hoặc tua vít dẹt
• Dầu phanh (nếu cần châm thêm)
• Dây đeo an toàn hoặc vật kê bánh xe

Ngoài ra, hãy chọn đúng loại má phanh mới phù hợp với dòng xe của bạn, đồng thời kiểm tra chất lượng má phanh trước khi tiến hành thay thế.

2 Nâng xe và tháo bánh xe

Sử dụng kích nâng để nâng bánh xe cần thay má phanh lên khỏi mặt đất. Đảm bảo xe được cố định an toàn trước khi thao tác. Sau đó, tháo các ốc bánh xe và gỡ bánh ra khỏi trục để tiếp cận hệ thống phanh.

3 Tiếp cận cụm phanh

Dùng cờ lê hoặc dụng cụ chuyên dụng để tháo các bu-lông giữ cùm phanh (caliper). Sau khi tháo xong, nhẹ nhàng nâng cụm caliper ra khỏi đĩa phanh và đặt sang một bên, tránh để căng dây dẫn dầu phanh.

4 Tháo má phanh cũ

Tháo bỏ má phanh cũ ra khỏi giá đỡ. Kiểm tra độ mòn, bụi bẩn và tình trạng bề mặt tiếp xúc của má phanh cũ để đánh giá nguyên nhân hao mòn (nếu có). Vệ sinh nhẹ khu vực xung quanh bằng khăn sạch hoặc bình xịt chuyên dụng.

5 Lắp má phanh mới

Lắp má phanh mới vào đúng vị trí như cũ. Đảm bảo các tai gài, lò xo hoặc chốt được cài đúng cách để má phanh không bị lệch khi vận hành. Tránh để dầu hoặc bụi bẩn dính vào bề mặt bố phanh.

6 Ép piston phanh về vị trí ban đầu

Trước khi lắp lại cụm caliper, bạn cần dùng tua vít dẹt hoặc dụng cụ chuyên dụng để nén piston phanh về vị trí cũ. Việc này giúp tạo khoảng trống vừa đủ để má phanh mới không bị cấn khi lắp lại vào đĩa.

7 Lắp lại cụm phanh và bánh xe

Đặt cụm caliper trở lại vị trí ban đầu, siết chặt các bu-lông cố định. Tiếp theo, lắp bánh xe và siết các ốc bánh theo đúng thứ tự chéo đều lực để tránh lệch bánh.

8 Kiểm tra hệ thống phanh sau khi lắp

Trước khi di chuyển, đạp nhẹ bàn đạp phanh vài lần để piston và má phanh khớp lại với đĩa phanh. Sau đó, chạy thử xe ở tốc độ thấp để kiểm tra hoạt động của phanh. Đảm bảo không có tiếng kêu lạ, lực phanh đều và phản hồi chính xác.

Bài viết trên của Llumar Việt Nam đã giúp bạn hiểu rõ hơn về cách kiểm tra má phanh ô tô một cách đơn giản và hiệu quả tại nhà. Hy vọng thông qua những thông tin chia sẻ, bạn có thể nhận biết sớm các dấu hiệu má phanh bị mòn, từ đó chủ động kiểm tra và bảo dưỡng kịp thời.